Łuszczyca paznokci – co to jest?
Łuszczyca paznokci (dystrofia łuszczycowa paznokci) jest przewlekłą chorobą zapalną o silnym podłożu genetycznym, która występuje zarówno w obrębie palców stóp, jak i dłoni. Cechą charakterystyczną schorzenia jest obecność zmian skórnych związanych z nadmiernym rogowaceniem naskórka. Występowanie łuszczycy w obrębie paznokci u pacjentów z łuszczycą zwyczajną szacuje się na około 10-50%, natomiast u osób, u których stwierdzono łuszczycowe zapalenie stawów, szansa na pojawienie się dystrofii łuszczycowej paznokci to 80%. Niestety łuszczycy paznokci nie da się wyleczyć, jednak istnieją liczne metody minimalizujące jej objawy.
Różne formy łuszczycy paznokci mogą powodować krwawe wylewy w płytce paznokciowej, plamy olejowe lub łososiowe, a także pogrubienie, rozdwajanie paznokci oraz zaczerwienienie w charakterystycznym białym łuku u nasady paznokci.
Przyczyny łuszczycy paznokci u dorosłych
Mimo licznych badań etiopatogeneza łuszczycy paznokcia jest bardzo złożona i nie została do końca poznana. Dużą rolę rozwoju choroby odgrywa podłoże genetyczne, jednak niezależnie od rasy, płci i wieku, każda osoba może zachorować (występowanie łuszczycy wynosi od 1 do 3% populacji na całym świecie).
Łuszczyca paznokci jest wywoływana przez te same mechanizmy autoimmunologiczne, co łuszczyca skóry. Choć powody nie są do końca jasne, układ odpornościowy uznaje normalne tkanki za szkodliwe i rozpoczyna atak immunologiczny. Powstający stan zapalny powoduje przyspieszenie produkcji komórek (keratynocytów) w skórze i paznokciach. Wpływ na pojawienie się choroby mogą mieć również czynniki wyzwalające takie jak:
- palenie papierosów,
- zażywanie niektórych leków,
- infekcje wirusowe lub bakteryjne (np. przewlekłe zapalenie zatok i nawracające zapalenie pęcherza),
- choroby przewlekłe (m.in. cukrzyca i dna moczanowa).
Przyczyny łuszczycy paznokci u dzieci i niemowląt
Łuszczyca paznokci najwcześniej może się ujawnić po ukończeniu 2. roku życia, jednak są to dość rzadkie przypadki. Najczęściej pierwsze objawy choroby są widoczne po ukończeniu 10. roku życia, a czynnikiem odpowiedzialnym za pojawienie się zmian skórnych jest infekcja bakteryjna. Innym czynnikiem powodującym wystąpienie łuszczycy paznokci jest nieprawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego.
Równie częstą przyczyną choroby może się okazać silny stres, a także okres dojrzewania, gdy dochodzi do zmian hormonalnych. Płytki paznokciowe mogą ulegać zmianom również w wyniku złych nawyków żywieniowych – negatywne skutki może mieć przede wszystkim zbyt duża ilość tłuszczów zwierzęcych i ostre przyprawy. Łuszczyca w większości przypadków jest dziedziczna i zostaje przekazana dziecku przez rodziców. Jeśli na łuszczycę choruje oboje rodziców, prawdopodobieństwo wystąpienia choroby u dziecka to aż 50%
Objawy łuszczycy paznokci
Objawy choroby mogą przybierać zróżnicowany wygląd, a zmiany stwierdzone w obrębie paznokci zależą od lokalizacji procesu łuszczycowego. Objawy łuszczycy paznokci ze względu na zaburzenia w obrębie macierzy paznokcia mogą wynikać z takich czynników jak:
- pogrubienie płytki paznokcia,
- naparstkowatość,
- leukonychia (bielactwo paznokci),
- trachyonychia (szorstkość paznokci),
- linie Beau (poprzeczne pobruzdowanie paznokci),
- podłużne pobruzdowanie paznokci z rozwarstwieniem.
Z kolei, gdy choroba dotyka łożyska paznokci, najczęstsze objawy łuszczycy paznokci to:
- onycholiza (oddzielenie płytki paznokciowej od łożyska),
- hiperkeratoza podpaznokciowa (uniesienie wolnego brzegu płytki przez nagromadzenie pod nią zrogowacenia),
- obecność grudek łuszczycowych tworzących po płytką żółte plamy prześwitujące przez płytkę,
- obecność wybroczyn podpaznokciowych (czerwone lub brązowe smugi pod
płytką paznokcia).
Łuszczyca paznokci jest jedną z najczęstszych chorób zapalnych, dlatego w momencie zauważenia któregoś z objawów, należy niezwłocznie udać się do lekarza w celu postawienia diagnozy i dobrania odpowiedniej formy leczenia. Szybkie wykrycie choroby może spowolnić jej rozwój i pozwolić uniknąć dużych zmian skórnych.
Metody diagnozy łuszczycy paznokci
Przed podjęciem leczenia łuszczycy konieczne jest wykonanie szczegółowej diagnozy problemu. Niezbędne jest wykonanie badań oraz odbycie wizyty u dermatologa. Zanim lekarz zdecyduje o sposobie leczenia schorzenia, aby określić poziom zaawansowania choroby, specjalista zazwyczaj zleca pacjentom wykonanie takich badań jak:
- badanie mykologiczne – posiew w kierunku grzybicy,
- badanie histopatologiczne – szczegółowa analiza tkanki paznokcia pod mikroskopem
- badanie kapilaroskopowe – ocena mikrokrążenia w naczyniach krwionośnych),
- optyczna profilometria – ocena głębokości zagłębień w płytce paznokcia.
Jak leczyć łuszczycę paznokci?
Leczenie łuszczycy paznokci jest skomplikowane – stosuje się miejscowo kortykosteroidy, 5-fluorouracyl, retinoidy (tazaroten) oraz pochodne witaminy D3 (kalcipotriol). Najbardziej popularną skalą oceny zmian łuszczycowych na paznokciach jest skala NAPSI, która pozwala stosunkowo obiektywnie ocenić zajęcie płytek paznokciowych. Wybór konkretnej metody leczenia jest uzależniony od nasilenia objawów, akceptacji czasu trwania leczenia, jego uciążliwości, a także możliwości finansowych pacjenta.
Istnieją również zaawansowane terapie w leczeniu łuszczycy paznokci, do których zaliczamy chociażby zabieg laserem LUNULA. Terapia jest bezbolesna i nie sprawia dyskomfortu, a ilość powtórzeń dobiera indywidualnie podolog podczas przeprowadzonej z pacjentem konsultacji. Fototerapia może się okazać też skuteczna w zwalczaniu plam olejowych powstających na płytce paznokcia w przebiegu łuszczycy.
FAQ:
- Jakie są przyczyny łuszczycy paznokci?
Do najczęstszych przyczyn łuszczycy paznokci można zaliczyć infekcje wirusowe lub bakteryjne, przewlekłe choroby, jakimi są cukrzyca lub dna moczanowa, niektóre stosowane leki, a także podłoże psychologiczne (przede wszystkim stres). Wystąpienie choroby może być również przyczyną nadużywania alkoholu i palenia papierosów.
- Jak łuszczyca paznokci wpływa na zdrowie ogólne?
Ponieważ schorzenie jest widoczne, zmiany paznokciowe mają duży wpływ na odczuwanie dyskomfortu w miejscach publicznych, mniejszą pewność siebie, a nawet nieśmiałość. U większości pacjentów choroba stanowi problem kosmetyczny, a u połowy pacjentów łuszczyca paznokci jest bolesna. Podobna ilość pacjentów (58%) ma trudności w wykonywaniu codziennych czynności.
- Czym charakteryzuje się łuszczyca paznokci?
Typowym objawem łuszczycy paznokci są nieprawidłowości wynikające z kształtu i koloru płytki paznokciowej, a także jej odklejanie. W przebiegu choroby zmiany mogą mieć różnorodny charakter, z czego najczęściej występującym problemem jest naparstkowanie. W płytce paznokciowej dochodzi do powstawania wgłębień, które są relatywnie duże, głębokie i mają nieregularne kształty.